Жаз
Жаздыгүн шілде болғанда,Көкорай шалғын, бәйшешек,Ұзарып өсіп толғанда;Күркіреп жатқан өзенге,Көшіп ауыл қонғанда;Шұрқырап жатқан жылқыныңШалғыннан жоны қылтылдап,Ат, айғырлар, биелерБүйірі шығып, ыңқылдап,Суда тұрып шыбындап,Кұйрығымен шылпылдап,Арасында кұлын-тайАйнала шауып бұлтылдап.Жоғары-төмен үйрек, қазҰшып тұрса сымпылдап.Қыз-келіншек үй тігер,Бұрала басып былқылдап,Ақ білегін сыбанып,Әзілдесіп сыңқылдап.Мал ішінен айналып,Көңілі жақсы жайланып,Бай да келер ауылға,Аяңшылы жылпылдап;Сабадан қымыз құйдырып,
Ортасына қойдырып,Жасы үлкендер бір бөлекКеңесіп, күліп сылқылдап.Жалшы алдаған жас бала,Жағалайды шешесінЕт әпер деп қыңқылдап.Көлеңке қылып басына,Кілем төсеп астына,Салтанатты байлардыңСамаурыны бұрқылдап.Білімділер сөз айтса,Бәйгі атындай аңқылдап,Өзгелер басын изейді,Әрине деп мақұлдап.Ақ көйлекті, таяқтыАқсақал шығар бір шеттенМалыңды әрі қайтар деп,Малшыларға қаңқылдап.Бай байғұсым десін деп,Шақырып қымыз берсін деп,Жарамсақсып, жалпылдап.Шапандарын белсенген,Асау мініп теңселгенЖылқышылар кеп тұрса,Таңертеңнен салпылдап.Мылтық атқан, құс салғанЖас бозбала бір бөлекСу жағалап қутыңдап.Қайырып салған көк құсыКөтеріле бергенде,Қаз сыпырса жарқылдап.Өткен күннің бәрі ұмыт,Қолдан келер қайрат жок,Бағанағы байғұс шалАуылда тұрып күледі,Қошемет қылып қарқылдап.
— Күзге, Джон Китс
Тұман мен құнарлы жыл мезгілі,пісіп келе жатқан күннің жақын серіктесі,жеміс-жидекті қалай толтыруға болатындығы туралы алдын-ала сөз байласуқоршаулардан өтетін жүзім алқаптарын жарылқап,алма ағашымен бау-бақша ағаштарын бүгіңізжәне барлық жемістерді терең жетілуге толтырыңыз;асқабақ қатпарлы және орманды жаңғақтәтті интерьерімен; сіз кеш көктейсізжәне көптеген гүлдер араға дейіныстық күндер шексіз деп санайдыөйткені жаз өзінің былжырлы жасушаларынан асып түседі.
Сізді тауарларыңыздың ортасында кім көрмеді?Сізді кім іздейді, ол сізді табуы керекқорада бейқам отырушашты ақырын желпу,немесе терең ұйқыда орылмаған бороздакөкнәрді сору, ал сенің орағың құрметтейдіөрілген гүлдердің келесі шоқтары;немесе сіз терімші сияқты берік тұрасыз ба?ағынды кесіп өткенде,немесе шарап қойғыштың жанында пациенттің көзқарасыменсіз соңғы сидрді сағат сайын сағат сайын көресіз.
Әндерімен көктем қайда?Олар туралы емес, өз музыкаңыз туралы көбірек ойлаңыз.Бұлт арасындағы күн есінен танған кездесабанды алқызыл түске бояйды,қайырлы москиттер қандай шағымданадыӨзенде талдар көтеріліп, төмен түсіп келедішамалы жел қайта жанып немесе өлгендей;қозылар төбеден асып,хеджирлеудегі қытырлақ ән салады, ал робинол қандай да бір бақшада ысқырадықарлығаштар үйірі аспанмен зырылдайды.
Мазасыз минуттар
Шілде 2, 2010
Алло… Алло… Тыңдап тұрмын… Иә, мен… Менмін деймін… Бұл кім екен? Кім деймін?… Сөйлесеңші, сонша неткен ұяң ең, Не дерімді, не етерімді білмеймін… Құлың болып кетсем, мейлі, кетейін, Сорымбысың, бағымбысың? Кімсің, кім?! Не тілейсің, айтшы, кәне, не етейін? Сонша неге солқ-солқ етіп күрсіндің? Тым құрыса тыныштық бер жаныма, Ой, құдай-ай, ойының ба, шының ба?! Жазалауың басталды ма тағы да, Мазалауың аз болғандай бұрын да… Құдай үшін… бір естіртші үніңді, Ең бірінші және, бәлкім, ақырғы. Мейлі, тіпті, айтпай-ақ қой шыныңды, Мейлі, тіпті, айтпай-ақ қой атыңды. Сүйесің бе? Сүйсең соны білдіріп, Жаз да жібер поштаменен хатыңды. Қоймашы тек, қойма мені жынды ғып, Төле десең, берем қаламақыңды… ((Періште ме, пері ме, әлде, пенде ме?! Бітпейтұғын болдың-ау сен бір уайым)). …Телефонның трубкасын кеудеңе Қоя тұршы… Жүрегіңді тыңдайын!..
Авторы: Алмас Темірбай
— Роберт Бернстің тышқанына
Далалық тышқан, оны соқадан шығарып жатыр
Кішкентай, жібектей, қорқынышты бұрыштық аң Кеудеңде қандай керемет дүрбелең бар! Сізге тез қашудың қажеті жоқ сонша әбігермен Мен сенің артыңнан жүгіремін деген емеспін адам өлтіретін кетпен Мен адамның домені екенін шынымен сеземін Табиғат орнатқан келісімшартты бұзды, және дұрыс емес пікірді негіздеу Сізді аң-таң болып тұрған нәрсе жерден туылған кедей. Және бірдей өлім. Мен сіздің ұрлауыңыз мүмкін екеніне күмәнданбаймынНе керек, бейшара мақұлық, өмір сүру керек! Пайда болған кездейсоқ шип бұл кішкентай көрініс. Мен қалғанымен бақытты боламын Мен оны жібермеймін! Сіздің кішкентай үйіңіз, сондай-ақ қираған, оның нәзік қабырғалары жел шашады Енді жаңасын салу керек, Жаңа піскен шөп! Желтоқсанның азапты желдері түсіп жатыр, тірідей қатал! Өрістерді көрген сендер жалаң әрі бос жатыр Қатал қыс қалай өтіп жатты Міне, жылы, дауылдан қауіпсіз Сіз қаламын деп ойладыңыз қатал шаруа өткенге дейін баспанаңды жыртып таста. Жапырақтар мен рамуджалардың кішкене үйіндісі
бұл сізге бірнеше ауыр кеміруді қажет етті Енді олар сізден кетті, сіздің барлық күш-жігеріңізден кейін Үй немесе үй жоқ Қыстың тамшы жаңбырына төзу үшін Таңертеңгі суық шық.
Абай, стихи, пер. с казахского. Времена года
В р е м е н а г о д а
Вольный перевод с казахского
Настали холода. Как хмуро небо! Мир бесцветен и убог. (37) Сырой туман распадками курится. Табунщик на ветру продрог. Озябли, голодны, стоят как вкопанные кони, Не скачет, не резвится в открытом поле стригунок.
Где луг веселый зеленел, теперь – лишь голая равнина. Где было все в цвету, там высохший курай над топкою трясиной Стеблями мертвыми шуршит. Заладили дожди, листва летит, Переполняя грустью сердце ли, унылую ль картину.
Курлычут в небе журавли, собрались в дальние края, Еще чуть-чуть, ударят и морозы, снег укутает поля. Как будто вымерли, стоят аулы на ветру. Не слышан смех, деревья в инее и в наледи земля.
Пока одежку отряхнут – дитя от холода трясется, Промозглым днем в степи несладко путнику бредется. И ждет ли где его приют! Все в запустении. Собаки голодны, ушли в поля, мышкуют, где придется.
Когда пуста саба, казан в углу, забыты тои, угощенья, Падет туман, дожди все льют в каком-то упоенье, Одно спасение – разжечь очаг. Жилище в копоти, в дыму. Сидишь и угли ворошишь. Порой и копоть – утешенье.
Весна. Ушли в небытие метели, стужи, (76) Как драгоценный шелк среди зеленых кружев Зеленые раскинулись поля. Очнулись люди, звери. Звенят ручьи, смеется солнце в небесах, смеется в лужах.
Все расцвело, все полно щебета и пенья. Гуляет молодежь, повсюду игры, развлеченья. Как будто заново родились старики, старухи, Их лики светятся, манеры полны обхожденья.
В извечном споре, кто сильней Аулы горный и низинный затеяли борьбу, пускают вскачь коней. Кругом веселье, шутки, братские объятья, И пыль из-под копыт, и гул восторженных речей.
В цвету боярышник, сияют маки огоньками, васильки, Но всех цветов прекрасней девушки, улыбки, глаз счастливых огоньки. В распадке, в рощице, зальется сладко соловей, Далекой выпи с гор раздастся крик, кукушка загрустит, заладят кулики.
Как чуден мир твой, о Аллах! С лучами солнечными милость твоя льется, Волнуется с листвою, песнею летит, тропинкой в поле вьется. Земля-кормилица нежна, как мать, прижавшее к груди дитя, Отечески обняло небо их, им в чувствах признается.
Все оживает, множится – то буйное, то чуть дыша, И в умиленье ниц склоняется душа, Еще вчера едва ль не мертвая: О жизнь, как дивна ты, как хороша!
Гуляет ветер между небом и землей. Могуч он и велик. Перемещает горы туч, пыхтит, старается, а то замрет на миг И – вниз. Засвищет, налетит. То, как разбойник, все перевернет, А то уляжется у ног и ластится – ну, что за озорник!
Будило солнце милую и зимнею порой, Да спит земля суровою зимой, Под пенье вьюги злой, укрытая снегами, скованная льдом, Чтоб с милым свидеться весной.
На солнце красное и не взглянуть, не пострадав при этом, Но всякая душа жива теплом его и светом. Никто не знает, где ночлег его, но золотой шатер в огне закатном Я все же разглядел однажды летом.
— La infinita, Пабло Неруда
Сіз бұл қолдарды көріп тұрсыз ба? Өлшедіолар бөліндіминералдар мен жармалар,олар бейбітшілік пен соғыс жасады,олар қашықтықты түсірдібарлық теңіздер мен өзендердің,және әліолар сенен қаншалықты өтедісаған, кішкентайым,бидай дәні, қарасора,олар сені құшақтай алмаған,жетуден шаршауегіз көгершіндердемалатын немесе кеудеге ұшатын,олар сіздің аяғыңыздың қашықтығын жүріп өтеді,олар сіздің беліңіздің жарығында айналады.Мен үшін сіз ең көп жүктелген байлықсызтеңіз бен оның шоғырларының шексіздігіжәне сіз ақ, көк және ұзақ сияқтысызвинтаждағы жер.Сол аумақта,аяғыңнан маңдайыңа,серуендеу, серуендеу, серуендеу,Мен өз өмірімді өткіземін.
Әдебиеттер тізімі
- Томас Хардидің шабуылдары (2002. abc.com сайтынан қалпына келтірілді
- Пабло Неруданың жасыл жағы (2014). Veoverde.com сайтынан қалпына келтірілді
- Эмили Дикинсонның 12 өлеңі. Revistadelauniversidad.unam.mx сайтынан қалпына келтірілді
- Рудьярд Киплингтің өлеңдері. Books.google.co.ve сайтынан қалпына келтірілді
- Поэзия және табиғат. Fronterad.com сайтынан қалпына келтірілді
- Поэзия: Джон Китс: күзге дейін. Aquileana.wordpress.com сайтынан қалпына келтірілді
- Роберт Фрост: жол жүрмейді. Hablapoesia.com.ar сайтынан қалпына келтірілді
- Роберт Бернс (2011). Davidzuker.com сайтынан қалпына келтірілді
- Өлеңдердегі табиғат. Өлеңдер.org сайтынан қалпына келтірілді.
Ілмектер жинағы
8 наурызАлматыАстанаАқылды сөздерБауыржан ҚарағызұлыБақытгүл БабашГүлнар СалықбайДәурен БерікқажыұлыЖұматай Жақыпбаев өлеңдеріКүләш АхметоваМұрат ЕсжанМұхтар ШахановМұқағали МақатаевНазира БердалыНәзира БердаліРахат АбдрахмановРахат ӘбдрахмановСуретті жырларТанакөз ТолқынқызыТөлеген АйбергеновФариза Оңғарсыноваарманата тәліміақша жайлы ырымдарақшаны көбейту жолдарыбалаларбақытблогдемалысдостықжаңа жылжәйкартинада суреттеркинокредитмахаббатмахаббат өлеңдерімақсатнағыз қазақ келінінақыл сөздеройларойынолендерприколдаррецензиясағынышсмссоғысстихи в картинкахстихи на казахскомтәлім-тәрбиетәуелсіздікфильмэстрадаҚазақстанҚұралай Омарқазақтарқазақша махаббат өлеңдеріқазақша өлеңдерқазақ эстрадасықазақ қызықазақ әншілеріқыздарқыздарға кеңесқызыққызықтыәдемілікәзіләйеләйелдерәндерөлеңдерөлеңдеріөмір
Өткен шақпын сізге мен
Мамыр 23, 2011
Өткен шақпын сізге мен. Еске алуға, ескеруге тұрмайтын. Бізді бөлген шақырымдар Ауыр үкім оқығаны болды айқын. Сырым едің – Жан адамға ашпайтұғын құпиям, Жырың едім – Тәтті ұйқыңды ұрлайтын.
Енді бәрі елес боп, Жағасында жалғыз қалдым Жайықтың, Көп ішінде күрсінемін. (Несіне…) Ертіс, сенің ерке ұлыңа сенгенім… Бар айыбым. (Ол да мені ала ма екен есіне?)
Біз әдемі сезімдерді жоғалттық, Көк қағазға айырбастап уақытты, Сағынбайтын, сарылмайтын боп алдық, Қолдан жасап бақытты. Сұр қалаға қамалып, Көкжиектер көрінбейтін көшемен, Жан берісіп, жан алып, Жүгірем деп, Өлеңімді құрбан қылдым неше мен.
Енді бәрі ертегі. Естелік қып бірге өткізген күздерден: Сағынышым сіңіп қалған бойына, Алтын түстес жапырақтар тізбегін, Алқа қылсам мойыныңа деген ем. Өкініш бар өміріме жетерлік, … Өткен шақпын сізге мен…
Авторы: Бақытгүл Бабаш
— Ағаштарға (еркін өлең)
Жасыл өкпе,
менің жерімнің өкпесі,
Пачамама тыныс алатын терең тамыр,
ағаштар,
рахмет.
Тығыз құдайлар,
тыныш,
орманға себеп болатын сапталған діңдер;
көп өмірді паналайтын жапырақтар үйлері,
әлемнің тамырлары,
рахмет.
Оларға таза ауа қарыз,
ақынның жүзі,
адам жұмыстан демалатын көлеңке,
және бала,
және әйел,
және жануар;
олар жемістер мен тамақтануға қарыздар,
барлық тіршілік иелерінің болуы,
болғаны үшін шексіз алғыс.
Мен сізді қалай болса солай құрметтегім келеді,
тамырдан тәжге дейін,
әр бұралған бұтақ,
әрбір бүктелген мүк …
Соңғысы кететін күн
ештеңе болмайды,
және көпшілігі оны түсінбейді,
және, мүмкін, олар мұны жасағанда, кеш болады.
Күз
Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,Күз болып, дымқыл тұман жерді басқан. Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма,Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан.Жасыл шөп, бәйшешек жоқ бұрынғыдай,Жастар күлмес, жүгірмес бала шулай. Қайыршы шал-кемпірдей түсі кетіп, Жапырағынан айрылған ағаш, қурай.Біреу малма сапсиды, салып иін, Салбыраңқы тартыпты жыртық киім.Енесіне иіртіп шуда жібін,Жас қатындар жыртылған жамайды үйін.Қаз, тырна қатарланып қайтса бермен,Астында ақ шомшы жүр, ол бір керуен.Қай ауылды көрсең де, жабырқаңқы,Күлкі-ойын көрінбейді, сейіл-серуен.Кемпір-шал құржаң қағып, бала бүрсең,Көңілсіз қара суық қырда жүрсең.Кемік сүйек, сорпа-су тимеген соң,Үйде ит жоқ, тышқан аулап, қайда көрсең.Күзеу тозған, оты жоқ елдің маңы,Тұман болар, жел соқса, шаң-тозаңы.От жақпаған үйінің сұры қашып,Ыстан қорыққан қазақтың құрысын заңы.
Қыс
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,Басқан жері сықырлап, келіп қалды.Дем алысы – үскірік, аяз бен қар,Кәрі құдаң – қыс келіп, әлек салды.Ұшпадай бөркін киген оқшырайтып,Аязбенен қызарып ажарланды.Бұлттай қасы жауып екі көзін,Басын сіліксе, қар жауып, мазаңды алды.Борандай бұрқ-сарқ етіп долданғанда,Алты қанат ақ орда үй шайқалды.Әуес көріп жүгірген жас балалар,Беті-қолы домбығып, үсік шалды.Шидем мен тон қабаттап киген малшыБет қарауға шыдамай теріс айналды.Қар тепкенге қажымыс қайран жылқыТитығы құруына аз-ақ қалды.Қыспен бірге тұмсығын салды қасқыр,Малшыларым, қор қылма итке малды.Соныға малды жайып, күзетіңдер,Ұйқы өлтірмес, қайрат қыл, бұз қамалды!Ит жегенше Қондыбай, Қанай жесін,Құр жібер мына антұрған кәрі шалды.
— Рудьярд Киплингтің орман арқылы өтетін жолы
Олар орман арқылы өтетін жолды жауып тастады
жетпіс жыл бұрын.
Ауа-райының қолайсыздығы, жаңбыр, олар оны өшірді.
Енді бірде-бір рет мұны ешкім айтпайды,
Ағаштар тамыр жайғанға дейін
бұл жерде, орман арқылы өтетін жол болған.
Ол қан мен анемондардың астында,
бұталар оны жауып тастайды;
тек қарт адам ғана құтқарады
көгершіндер қайда ұя салатынын біледі
және борсық араластырды, амал бар еді
орманнан өту.
Бірақ сіз сол жерге барсаңыз
жазда, қазірдің өзінде кеш, қашанауа
тоғандарда түн суытады
мұнда форель мен саман балықтары жүзеді
олар серіктестеріне ер адамдардан қорықпай қоңырау шалады
олар ешқашан көрмеген,
сіз естисіз — егер сіз оған барсаңыз — аттың тетігі
және дымқыл жапырақтардағы юбка щеткасы
жол
қараңғы арқылы, сияқты
егер олар білсе,
орман арқылы өтетін жол,
енді ол жол жоқ
орманнан өту.
